Урок 11 - от Йойла Опции

[Ирена]

עלפֿטע לעקציִע Урок 11


Мальчик Мотл объясняет, как надо ловить рыбу:

אַ גאַנצן טאָג געפֿין איך מיך בײַם טײַך - אָדער איך כאַפּ פֿיש, אָדער איך באָד זיך. כאַפּן פֿיש האָב איך מיך אױסגעלערנט פֿון זיך אַלײן. אַז איר װילט, קאָן איך אײַך אױך אױסלערנען. מע טוט אױס דאָס העמד און מע פֿאַרקניפּט דעם אַרבל און מע גײט פּאַװאָליע ביזן האַלדז אין װאַסער. מע דאַרף גײן לאַנג-לאַנג. אַז איר פֿילט,אַז דאָס העמד איז שװער,איז אַ סימן,אַז ס'איז פֿול,גײט איר אַרױס װאָס גיכער און טרײסלט אױס דאָס גאַנצע גראָז מיט דער בלאָטע און קוקט זיך גוט צו. אין גראָז ליגן פֿאַרפּלאָנטערט אָפֿטמאָל קלײנע זשאַבקעלעך - װאַרפֿט זײ אַרײַן צוריק אין װאַסער אַרײַן, ס'אַ צער-בעלי-חײם. אין דער געדיכטער בלאָטע קאָנט איר אַמאָל געפֿינען אַ פּיאַװקע. פּיאַװקעס איז געלט - פֿאַר אַ צענדליק פּיאַװקעלעך קאָנט איר באַקומען דרײַ גראָשן, אָנדערטהאַלבן קאָפּיקעס. עס גײט נישט צופֿוס... קײן פֿיש זאָלט איר נישט זוכן. אַמאָל איז געװען פֿיש אױך, הײַנט איז נישטאָ. איך יאָג זיך נישט נאָך קײן פֿיש. איך בין
.צופֿרידן,עס זאָלן כאָטש זײַן פּיאַװקעס. נישט אַלעמאָל זענען דאָ פּיאַװקעס
! הײַנטיקן זומער איז נישט געװען אײן פּיאַװקע

Прочитайте раздел "Прилагательное" в грамматике Фальковича. Выучите таблицу склонения прилагательных (Стр. 690 и 691 ).

Прочитайте первые две страницы раздела "Глагол" , страницы
697 и 698 . Выучите таблицу спряжения глаголов в настоящем времени .

טײַך - река.

געפֿינען - найти, געפֿינען זיך - находиться.

В современном языке принято говорить איך געפֿין זיך во всех лицах и числах, а не איך געפֿין מיך . В реальной речи זיך читается как зих только в самостоятельном смысле: פֿאַר זיך - фар зих - для себя, в возвратных глаголах эта частица безударна и звучит как зэх (или даже зах): гэфинэнзэх, их гэфинзэх, ер гэфинцэх (ער געפֿינט זיך ).

כאַפּן - ловить.
באָדן זיך - купаться
קאָנען - мочь. Тоже самое, что קענען , однако קענען - это еще и "знать".

Многие глагольные приставки отделяются от слова в настоящем времени. Так, приставка -אױס отделима.

ער לערנט, ער האָט געלערנט, ער װעט לערנען ( учить - לערנען ), но
ער לערנט אױס, ער האָט אױסגעלערנט, ער װעט אױסלערנען ( выучить - אױסלערנען ).

אױסטאָן - снять (об одежде).
טאָן - делать.

העמד - рубашка.
פֿאַרקניפּן - завязать узлом.
אַרבל - рукав.
פּאַװאָליע - медленно, постепенно. Еще говорят פּאַמעלעך .
האַלדז - шея.
שװער - тяжело.
סימן - сИмэн - признак.
פֿול - полно.
אַרױסגײן - выйти. אַרױס отделяется.
גיכער - быстрее, от слова גיך - быстро.
טרײסלען - трясти.
אױסטרײסלען - вытряхивать.
גראָז - трава.
בלאָטע - грязь.
קוקן - смотреть, צוקוקן זיך - приглядываться, צו отделяется.
ליגן - лежать.
פֿאַרפּלאָנטערט - запутавшись, от פֿאַרפּלאָנטערן - запутать
אָפֿטמאָל - зачастую
װאַרפֿן - бросать, אַרײַנװאַרפֿן - закинуть, אַרײַן отделяется.
צער-בעלי-חײם - цар-балэхаим - заповедь Торы, запрещеющая нанесение вреда животным; жалость к животным; забота о животных
געדיכט - густой
צענדליק - десяток
גראָשן - грош
אָנדערטהאַלבן или אָנדערהאַלבן - полтора.
צופֿוס - пешком. עס גײט נישט צופֿוס - не так это просто.
זוכן - искать
הײַנט - сегодня, нынче
נישטאָ - нету
יאָגן זיך - гнаться.
צופֿרידן - доволен.
זומער - лето